Αγία Παρασκευή Αιτωλικού

Δυτικά του Αιτωλικού,στην περιοχή που ονομάζεται Αστροβίτσα, πάνω σε ομαλό λοφίσκο υψώνεται ο ναός της Αγίας Παρασκευής. Είναι το πιο παλιό ξωκλήσι του Αιτωλικού. 

Είναι σταυρεπίστεγος με τρούλο και στη συνάντηση των κεραιών του σταυρού τοποθετείται ο οχταγωνικός υπερυψωμένος τρούλος,με στενά ορθογώνια παράθυρα που ανοίγονται στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.Ο τρούλος στηρίζεται σε τόξα και σφαιρικά τρίγωνα φερόμενα από τέσσερις πεσσούς, που ακουμπούν στους πλάγιους τοίχους και σχηματίζουν ορθογώνιο στην κάτοψη.Ανατολικά ο κύλινδρος,της ημικυκλικής αψίδας δημιουργεί εφτάπλευρο,ενώ στο κέντρο ανοίγεται μονόλοβο παράθυρο.Τρείς θύρες ανοίγονται στη δυτική,στη βόρεια και στη νότια πλευρά,ενώ δύο παράθυρα φωτίζουν τον εσωτερικό χώρο από τις μακριές πλευρές.

               

Στη δυτική πλευρά υπάρχει χαμηλό υπόστεγο στηριγμένο σε τέσσερις λιθόχτιστους πεσσούς και στη μισή βόρεια πλευρά προσκολλάται χαμηλό δωμάτιο-κελί που η πρόσοψη του βρίσκεται στην ίδια ευθεία με την πρόσοψη του ναού.

Πίσω από το κελί υπάρχει βαθειά στέρνα με μονόριχτο στέγαστρο,στηριζόμενο σε τέσσερις χτιστούς πεσσούς. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η κτητορική επιγραφή που είναι εντοιχισμένη στην πρόσοψη αριστερά και λίγο πιο ψηλά από την είσοδο. 

Η επιγραφή λοιπόν μας αποκαλύπτει ότι ο εκλαμπρότατος συνταγματάρχης Γιαννάκης Λουντερέκας,μαζί με τον αδερφό του Αλέξανδρο και τον ιερομόναχο Μακάριο,είναι οι κτήτορες του ναού της Αγίας Παρασκευής το 1698.

Χρήματα προσέφερε και πριν από το θάνατό του και ο μνημονευόμενος Γεώργιος Γκέκας. 
Βυζαντινή Αιτωλοακαρνανία Αθανάσιος Παλιούρας.
Ανδρέας Κουτσοθανάσης